Waardevol toerisme is werken aan balans
Toets door experts
In voorgaande hoofdstukken is beschreven vanuit welke invalshoeken naar impact en draagkracht kan worden gekeken. Waar mogelijk zijn indicatoren en databronnen benoemd om dit ook daadwerkelijk te meten.
Momenteel is het echter zo dat niet alle invalshoeken goed meetbaar zijn, omdat het lastig is om goede indicatoren te bepalen of omdat databronnen ontbreken. Maar zelfs als de data wel beschikbaar zijn, is het van belang om deze goed te waarderen en duiden. Er is gekozen voor universele indicatoren, maar er zijn geen universele grenswaarden. Die zijn namelijk afhankelijk van de specifieke context op een bestemming. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het type bestemming (bijvoorbeeld stad / kust / platteland), de aard van het toeristisch product, de aard van het toeristisch bezoek, fase van toeristische ontwikkeling en de bevolkingssamenstelling. Zelfs binnen een specifieke context is het echter ondoenlijk om exacte grenswaarden te bepalen. Daarom is het dringende advies om een onderzoek naar de toeristische balans altijd te starten en af te ronden met een werksessie met experts vanuit verschillende invalshoeken. Suggesties voor experts zijn hieronder te vinden. In zo’n werksessie worden de beschikbare data bijeen gebracht en van een beoordeling voorzien, kijkend naar de specifieke context van de bestemming.
In de beoordeling gaat het nadrukkelijk niet om het opzoeken van maximale aantallen of bepalen van exacte grenswaarden, maar om een optimum.
Hierbij zijn meerdere invalshoeken van belang:
de positieve impact van toerisme en recreatie zou groter moeten zijn dan de negatieve impact;
de impact zou gelijkelijk verdeeld moeten zijn over betrokkenen;
de toeristisch-recreatieve druk en de daaruit voortkomende impact zou moeten passen binnen de draagkracht van de bestemming, zowel per deelonderwerp als integraal.
Al deze invalshoeken zijn van belang voor de beoordeling. De experts bepalen, op basis van de kennis vanuit hun eigen vakgebied, gezamenlijk of de score groen, oranje of rood is. Gezamenlijk bepalen de experts ook een hiërarchie ten aanzien van de deelonderwerpen; welke type impact of welk type draagkracht is op deze bestemming het meest belangrijk? Op deze manier wordt in beeld gebracht welke aandachtspunten er zijn als het gaat om de toeristisch-recreatieve balans op een bestemming.
Stappenplan onderzoek naar balans
Zie toeristisch-recreatieve balans als een gespreksmodel
Zorg dat je de juiste mensen vanuit verschillende perspectieven hebt aangesloten. Bij de start van een onderzoek naar toeristisch-recreatieve balans organiseer je een werksessie om gezamenlijk de indicatoren te selecteren voor de bestemming.
Gezamenlijke analyse van data
Voor de geselecteerde indicatoren worden data bijeen gebracht of speciaal hiervoor verzameld. De uitkomsten van het onderzoek zijn de basis voor een werksessie met experts vanuit verschillende invalshoeken. Gezamenlijk worden de beschikbare data bijeen gebracht en samen van een beoordeling voorzien, kijkend naar de specifieke context van de bestemming. Het is een beoordeling door experts, die op basis van de kennis vanuit hun eigen vakgebied gezamenlijk bepalen of de score groen, oranje of rood is. Gezamenlijk bepalen de experts ook een hiërarchie ten aanzien van de deelonderwerpen; welke type impact of welk type draagkracht is op deze bestemming het meest belangrijk?
Zet het onderzoek in om toekomstbestendige keuzes te maken
De aandachtspunten die uit het onderzoek komen vormen een belangrijk uitgangspunt voor het bepalen dan wel bijstellen van toekomstbestendig toeristisch-recreatief beleid. Handreikingen voor hoe analyse en onderzoek past in de gehele beleidscyclus zijn te vinden in de Leidraad Bestemmingsmanagement en meer specifiek voor natuurgebieden in de Leidraad Nationale Parken van het Nationale Parken Bureau.
Zet het onderzoek in om te helpen bij bewustwording
Op basis van de onderzoeksresultaten, maar vooral op basis van de beoordeling door experts wordt duidelijk welke aandachtspunten er zijn als het gaat om de toeristisch-recreatieve balans op een bestemming. Deze aandachtspunten zijn voor alle stakeholders in het toeristisch-recreatieve domein van belang: partijen in en buiten de toeristisch recreatieve-sector en binnen de overheid. Zowel ambtenaren en bestuurders als volksvertegenwoordigers.
Suggesties voor experts per invalshoek
Terug naar overzicht
