Politiek

In de wetenschappelijke literatuur wordt politieke draagkracht op verschillende wijzen omschreven. In een veelgebruikte omschrijving is politieke draagkracht de mate waarin de overheid er op een bestemming in slaagt het toeristisch beleid te actualiseren op basis van gemeten toeristisch-recreatieve impact in relatie tot alle vormen van draagkracht. Zo hebben steeds meer bestemmingen in Nederland een regionale doorvertaling gemaakt van Perspectief 2030. Een andere veelvoorkomende omschrijving stelt dat politieke draagkracht gaat over de maximale omvang van toerisme en recreatie waarbij geen politieke instabiliteit ontstaat, zoals corruptie, conflicten over grondgebruik en ruimtelijke inrichting of conflicten over de inkomsten van toerisme en recreatie. Deze conflicten kunnen bijvoorbeeld tot uitdrukking komen in de politieke besluitvorming en eventuele bezwaarprocedures.

In de context van het gedachtegoed van ‘Waardevol toerisme is werken aan toerisme in balans’ sluit met name de eerstgenoemde omschrijving goed aan. Immers, werken aan toerisme in balans veronderstelt dat er sprake is van monitoring van impact en een evaluatie van impact versus de draagkracht van de bestemming. En ook dat het (toeristisch) beleid wordt aangepast op basis van de uitkomsten hiervan.

De participatie van verschillende stakeholdergroepen is bepalend voor het draagvlak voor het beleid. Mogelijkheden tot participatie en inspraak zijn hierbij van belang. Men zou kunnen stellen dat overlastmeldingen, (georganiseerd) protest, petities, ingezonden brieven, bezwaarprocedures - al dan niet uitmondend in een gang naar de rechter -, enz. een uiting zijn van onvoldoende draagvlak en daarmee wellicht een signaal voor disbalans.

De onderwerpen die aan de orde zijn bij politiek draagvlak laten zich niet gemakkelijk uitdrukken in meetbare indicatoren. Wel is er een groot aantal onderwerpen die aan de orde zouden moeten komen in de toeristische beleidscyclus:

• Actualiteit toeristisch beleid
  Wordt het toeristisch beleid met regelmaat herzien op basis van analyse impact?
  
  
• Aantal FTE beschikbaar bij overheid voor toeristisch domein
  Hoeveel ambtelijke capaciteit is binnen een bestemming beschikbaar voor het toeristisch domein? Staat dit in verhouding tot de impact van toerisme op de bestemming?
  
  
• Aanwezigheid van data over toerisme en recreatie
  Wordt er onderzoek gedaan naar de impact van toerisme en recreatie? Zijn er gegevens over de draagkracht van de bestemming?
  
  
• Stimuleren positieve impact toerisme en recreatie 
  Welk instrumentarium (regels / overheidsbudget) is beschikbaar voor het stimuleren van positieve impact / de verduurzaming van toerisme en recreatie?
  
  
• Tegengaan negatieve impact toerisme en recreatie
  Welk instrumentarium (regels / overheidsbudget) is beschikbaar voor het tegengaan van negatieve impact van toerisme en recreatie?
  
  
• Vergunningen in relatie tot draagkracht
  Hoeveel en welke vergunningen zijn verleend voor toeristische activiteiten? Worden alle vergunningen daadwerkelijk benut of is er sprake van onbenutte plancapaciteit? Is het wenselijk deze onbenutte capaciteit in te trekken?
  
  
• Stakeholders in beleidsvorming toerisme en recreatie
  Hoeveel en welke stakeholders zijn betrokken bij de beleidsvorming van toerisme en recreatie? Is dit een goede vertegenwoordiging van alle relevante stakeholders?
  
  
• Aantal bezwaren met betrekking tot toeristisch beleid en/of toeristisch-recreatieve initiatieven
  Hoeveel bezwaren worden jaarlijks ingediend tegen toeristisch-recreatieve initiatieven of tegen toeristisch-recreatief beleid? Kunnen deze bezwaren zelfstandig worden afgehandeld of leiden zij tot een rechtszaak?
  
  
• Beleid ten aanzien van toeristenbelasting   
  Welk beleid wordt gehanteerd met betrekking tot toeristenbelasting? Waarop zijn tarieven gebaseerd? Waaraan worden de inkomsten besteed? Wordt hierover informatie verstrekt aan inwoners en stakeholders uit het toeristisch-recreatieve domein?

Goede voorbeelden

Perspectief Drenthe 2030
Provincie Drenthe, Marketing Drenthe en Recreatieschap Drenthe publiceerden begin 2021 het Perspectief Drenthe 2030. Het stuk is ontwikkeld samen met de sector. Meer dan 200 ondernemers en organisaties zijn erbij betrokken. Passend bij het landelijke “Perspectief Bestemming Nederland 2030” en de Drentse ontwikkelingen zet het Perspectief in op waardevol toerisme en recreatie voor bewoners, bezoekers en bedrijven. De ambitie is dat elke Drent profiteert van toerisme en recreatie, waarbij we zuinig omgaan met de bestemming Drenthe. Een balans tussen bezoekers, bedrijven, bewoners en bestemming Drenthe is het uitgangspunt, oftewel een balans tussen economie, leefbaarheid en omgevingskwaliteiten.

SCITHOS
In het project Smart CITy HOSpitality (SCITHOS) werd een serious game ontwikkeld waarmee beleidsmakers worden ondersteund in het maken van toeristisch beleid in steden. De game, bestaande uit een bordspel, laat de gevolgen zien van bepaalde beleidskeuzes, bijvoorbeeld op het gedrag van toeristen en de impact daarvan voor de stad. Het bordspel wordt ondersteund door een simulatiemodel dat de gevolgen ook letterlijk inzichtelijk maakt. Meer informatie vind je hier.