Waardevol toerisme is werken aan balans

Toepassing

Er is niet één methode die zowel impact als draagkracht onderzoekt. Het ging in elke methode om één kant van de weegschaal, terwijl balans pas zichtbaar wordt als je naar beide kanten kijkt. Daarom worden in deze publicatie per deelonderwerp de best bruikbare elementen van een reeks van methoden en artikelen op een rijtje gezet, kijkend naar de toepasbaarheid in Nederland.

In elk hoofdstuk staat één deelonderwerp centraal. Hierin worden mogelijke indicatoren benoemd en is aangegeven welke data nodig zijn of zelfs al beschikbaar zijn. Door alle hoofdstukken te combineren ontstaat een methode voor het beoordelen van toeristische balans. Al met al gaat het in zo’n analyse nadrukkelijk niet om het opzoeken van maximale aantallen of bepalen van exacte grenswaarden, maar om een optimum.

Hierbij zijn meerdere invalshoeken van belang:

de positieve impact van toerisme en recreatie zouden groter moeten zijn dan de negatieve impact;

de impact zouden gelijkelijk verdeeld moeten zijn over betrokkenen;

de toeristisch-recreatieve druk en de daaruit voortkomende impact zouden moeten passen binnen de draagkracht van de bestemming, zowel per deelonderwerp als integraal.  

Al deze invalshoeken zijn van belang voor het bepalen van de mate van balans voor bestemmingen. Het is echter zo dat de beschikbare data en methoden (nog) niet altijd geschikt zijn om al deze invalshoeken goed in beeld te brengen. Met name de verdeling van impact over betrokkenen blijft met de huidige data onderbelicht en vraagt om aandacht in toekomstige onderzoeken en analyses.

Beschouw onderzoek naar dit onderwerp daarom vooral als start voor een gesprek, om te helpen bij bewustwording en om zichtbaar te maken welke keuzes gemaakt moeten worden in (toeristisch-recreatief) beleid en het management van bestemmingen.

Onderzoek naar balans zou derhalve onderdeel moeten uitmaken van de beleidscyclus met betrekking tot toerisme en recreatie. Handreikingen voor hoe analyse en onderzoek passen in de gehele beleidscyclus zijn te vinden in de Leidraad Bestemmingsmanagement van NBTC en meer specifiek voor natuurgebieden in de Leidraad Nationale Parken van het Nationale Parken Bureau. Regie en initiatief zouden vanuit die gedachte thuishoren bij de overheid / overheden die actief zijn in een bestemming - denk aan provincie(s) en/of gemeente(n). Hoewel het gaat om toeristisch-recreatief beleid, vraagt dit onderwerp nadrukkelijk om een intersectorale benadering, hetgeen al blijkt uit de verschillende soorten impact en draagkracht die in dit document worden behandeld.