Man die fiets langs landschap met bomen en een windmolen

Waardevol toerisme is werken aan balans

Relevantie

Toerisme en recreatie vormen één van de snelst groeiende sectoren ter wereld. Voor veel bestemmingen dragen toerisme en recreatie bij aan een aantrekkelijke woon- en leefomgeving en levert de sector een aanzienlijke bijdrage aan de regionale economie en werkgelegenheid.

Inmiddels wordt algemeen erkend dat toerisme en recreatie ook een reeks negatieve effecten teweeg kunnen brengen. De omvang van positieve en negatieve effecten op bevolking, economie, natuur en leefomgeving verschilt per bestemming. Dit hangt af van de aard en omvang van toerisme en recreatie op de bestemming: denk aan de verdeling in ruimte en tijd, de verblijfsduur, de bezoekmotieven en het bezoekgedrag. Samen vormt dit de toeristisch-recreatieve druk op een bestemming en tezamen leidt dit tot alle mogelijke positieve en negatieve impact. Idealiter slaat de balans uit naar positief, zijn op bestemmingsniveau de positieve impact van toerisme en recreatie groter dan de negatieve impact en zijn beide soorten impact gelijkelijk verdeeld over betrokkenen. In de praktijk komen de voordelen vaak bij anderen terecht dan de nadelen.

Voor afgewogen toeristisch-recreatief beleid is een zorgvuldige analyse nodig van alle impact van toerisme en recreatie op zowel economie, samenleving als leefomgeving, zo stelt ook de Rli in het rapport Waardevol toerisme (2019).
De uitwerking van alle impact tezamen is voor iedere bestemming anders. De aard van de bevolking, de natuurlijke omgeving, de toeristisch-recreatieve infrastructuur en de economische structuur - samen bepaalt dit het fysieke en sociale vermogen van de bestemming om de toeristisch-recreatieve druk en de effecten daarvan aan te kunnen: ook wel de draagkracht van de bestemming genoemd. Aanvankelijk waren onderzoeken naar draagkracht sterk toegespitst op het bepalen van een maximum aantal bezoekers dat een bestemming kan ontvangen zonder dat er sprake is van een significante verstoring op sociaal, economisch en/of ruimtelijk gebied. In recentere jaren wordt draagkracht niet meer zozeer gezien als een exact getal, maar vooral als graadmeter bij het duurzaam managen van bestemmingen. Dit blijkt ook uit de definitie van duurzaam toerisme van de World Tourism Organization, zij het net iets anders verwoord: “Tourism that takes full account of its current and future economic, social and environmental impact, addressing the needs of visitors, the industry, the environment, and host communities”.